Ứng dụng phân quyền DApp là gì?
Với sự bùng nổ của tiền điện tử và Blockchain, chúng ta ngày càng gặp nhiều hơn những thuật ngữ về lĩnh vực này và một trong số đó là DApp.
DApp – Decentralized Application (Ứng Dụng Phân Quyền hay Ứng Dụng Phi Tập Trung) là một khái niệm rất mới và rất rộng, khiến cho nhiều người không khỏi thắc mắc và dễ gây nhầm lẫn.
Bạn muốn tìm một ví dụ nổi tiếng nhất về DApp? Hãy nhìn vào trường hợp của Bitcoin. Bitcoin là một giải pháp blockchain phân tán phi tập trung, cho phép các giao dịch tài chính được thực hiện. Bitcoin đã chứng tỏ rằng nó có thể giải quyết hiệu quả vấn đề phát sinh từ hệ thống tiền mặt điện tử không tin cậy và có thể mở rộng bằng cách sử dụng sổ kế toán ngang hàng, phân phối, Bitcoin blockchain. Bên cạnh việc trở thành một hệ thống tiền điện tử ngang hàng, Bitcoin cũng là một ứng dụng mà người dùng có thể tương tác với nhau thông qua phần mềm máy tính.
Theo Ethereum White Paper (Sách trắng Ethereum), ứng dụng phân quyền được chia làm 3 mục chính:
1. Các ứng dụng tài chính. Các ứng dụng này cung cấp cho người dùng phương pháp quản lý tài chính, đối với cả fiat và crypto, bao gồm tiền tiết kiệm, thừa kế và thậm chí cả một số loại hợp đồng lao động toàn diện.
2. Ứng dụng bán tài chính. Là các ứng dụng có liên quan đến tiền, chắc chắn rồi, nhưng tài chính không phải là trọng tâm trong cách thức vận hành của ứng dụng này.
3. Các ứng dụng phi tài chính. Là các ứng dụng không liên quan đến tiền, chẳng hạn như quy trình xác minh danh tính, hệ thống bỏ phiếu, công cụ quản trị hoặc thậm chí hệ thống lưu trữ tệp phi tập trung.
Điều gì tạo nên một ứng dụng phân quyền?
Theo lý thuyết chung của ứng dụng phân cấp sách trắng (General Theory of Decentralized Applications White Paper), một ứng dụng chỉ được coi là một DApp nếu nó đáp ứng đủ các tiêu chí sau:
– Open Source (mã nguồn mở): Ứng dụng phải hoàn toàn có mã nguồn mở, được điều hành tự động, và không có bất kỳ tổ chức hay cá nhân nào kiểm soát được phần lớn token của nó. Ứng dụng có thể điều chỉnh giao thức của nó để đáp ứng các cải tiến được đề xuất và phản hồi của thị trường nhưng tất cả các thay đổi phải được quyết định bởi sự đồng thuận của người dùng – những cổ đông của DApp đó
– Decentralized (phân quyền): Dữ liệu và hồ sơ hoạt động của ứng dụng phải được lưu trữ mã hóa trong một blockchain công cộng, phi tập trung để tránh việc tập trung hóa, dễ thành điểm yếu dễ bị tấn công.
– Token: Ứng dụng cần phải sử dụng một token mã hóa (có thể là Bitcoin hay một token nội bộ nào đó cho hệ thống của chính nó). Token này cần thiết cho việc truy cập vào ứng dụng và bất kỳ đóng góp có giá trị nào của các miner, famer cũng sẽ được thưởng bằng token của ứng dụng.
– Algorithm (thuật toán): Ứng dụng phải tạo token theo thuật toán mật mã chuẩn để cho phép mining thông qua các nút (node network). Ví dụ như Bitcoin sử dụng thuật toán Proof of Work.
Một lần nữa, Bitcoin lại trở thành một ví dụ dễ hiểu nhất về hình mẫu của một ứng dụng phi tập trung, trong khi có một số bất đồng về hướng phát triển của Bitcoin. Cũng theo Sách trắng, dựa trên đặc tính là có sở hữu blockchain riêng hay xây dựng dựa trên blockchain khác, có ba loại DApp:
Loại 1: Ứng dụng phân quyền có sở hữu blockchain riêng (có thể kể đến như Bitcoin và Ethereum).
Loại 2: Ứng dụng phân quyền sử dụng blockchain của các ứng dụng phân quyền loại 1. Các DApp loại 2 là các giao thức và phát hành mã token cần thiết để thực hiện các chức năng của nó.
Loại 3: Ứng dụng phân quyền sử dụng giao thức của ứng dụng phân quyền loại 2. Các ADpp này cũng là giao thức và có token riêng cần thiết để thực hiện các chức năng của nó.
Thật sự mà nói thì các khái niệm này cũng tương đối rắc rối. Để hiểu rõ hơn, bạn có thể tư duy theo cách sau:
DApps loại 1 cũng tương tự như các hệ điều hành máy vi tính chúng ta sử dụng hàng ngày (Windows, macOS, Linux…). Trong khi đó DApps loại 2 đóng vai trò giống như những “chương trình phần mềm đa năng” như trình xử lý văn bản (MS Words hoặc chương trình bảng tính (MS Excel).
Phân loại một số ứng dụng phi tập trung cơ bản
Theo thống kê, có tổng cộng 1.838 dApp trên Ethereum, với 10.730 người dùng và 71.000 giao dịch hàng ngày. Những ứng dụng này có thể chia thành 7 nhóm chính sau:
– Sàn giao dịch
– Ví
– Các ứng dụng cá cược
– Trò chơi
– Tài chính
– Mạng xã hội
– Khác
Tính tới thời điểm bài viết, có 891 dApp đã đươc “go live” trên nền tảng Ethereum. Dưới đây là danh sách 42 dApp nổi bật nhất trên nền tảng đã được tổng hợp:
Các ứng dụng cơ bản
#1. Metamask: Ứng dụng Plug-in trình duyệt cho phép kết nối thiết bị của bạn với mạng lưới Ethereum.
#2. Status: Trình duyệt liên kết ứng dụng chat di động và truyền thông xã hội với Ethereum tokenization.
#3. uPort: Ứng dụng lưu trữ quản lý dữ liệu thông tín danh tính cá nhân một cách an toàn trên nền tảng Ethereum.
#4. Brave: Trình duyệt web cho phép tích hợp với BAT và các ERC-20 token.
#5. Toshi (Coinbase Wallet): Mang đến giải pháp quản lý tài sản crypto và truy cập vào các trang web phi tập trung dễ dàng như việc tải một ứng dụng điện thoại.
#6. Ethereum Name Service: Cho phép cá nhân hóa (đặt tên) cho các tên địa chỉ ethereum.
#7. Civic: Ứng dụng lưu trữ quản lý dữ liệu thông tín danh tính cá nhân một cách an toàn trên nền tảng ethereum.
Ứng dụng thị trường
#8. Augur: Thị trường dự đoán kết quả các sự kiện thực tế.
#9. Golem: Siêu máy tính hoàn toàn phân quyền toàn cầu, mã nguồn mở cho tất cả mọi người.
#10. Ujo: Nền tảng streaming âm nhạc cho phép nghệ sỹ quản lý phí bản quyền và tác quyền.
#11. Tokit: Ứng dụng gọi vốn bằng việc token hóa các hoạt động của các nghệ sỹ
#12. Aragon: Nền tảng cung cấp cơ chể quản trị cho DAO và các ứng dụng
#13. Decentraland: Nền tảng thực tế ảo, cho phép người dùng tạo, trải nghiệm và kiếm tiền từ các nội dụng và ứng dụng.
#14. Gnosis: Thị trường dự đoán sự kiện và giao thức DutchX nhằm định giá tài sản số.
#15. RARE: Thị trường trao đổi các sản phẩm nghệ thuật quý hiếm, được xác thực trên blockchain và được giao dịch bằng tiền mã hóa.
#16. ETHLend: Nền tảng cho vay phi tập trung, trong đó các khoản vay được đảm bảo bằng các tài sản số.
#17. imbrex: Kết nối thị trường bất động sản thông qua mạng lưới đăng tin miễn phí toàn cầu.
#18. AdChain: Nền tảng quản lý các nhà quảng cáo, nhằm tối ưu quảng cáo online.
#19. District0x: Ứng dụng cho phép tạo thị trường trao đổi các sản phẩm cũng như tạo lập cộng đồng
Ứng dụng làm việc
Các ứng dụng tìm kiếm việc và nhận thanh toán bằng tiền mã hóa.
#20. Gitcoin: Cung cáp phương thực nhằm kiếm tiền và thúc đẩy quá trình pháp triển các phần mềm mã nguồn mở.
#21. Bounties Network: Tạo các nhiệm vụ săn tiền thưởng thanh toán bằng ETH hoặc bất kỳ đồng tiền mã hóa nào.
#22. Ethlance: Tìm việc freelance và nhận thanh toán bằng ETH.
#23. Balanc3: Nền tảng kết toán cho các tài sản số.
Các mạng xã hội
#24. Minds: Nền tảng mạng xã hội chống kiểm duyệt được tích hợp ERC-20.
#25. Peepeth: Nền tảng mạng xã hội giống Twitter, nhưng hoàn toàn phân tán và tích hợp token.
#26. Akasha: Nền tảng ứng dụng mạng xã hội trên ethereum.
#27. Numa: Nền tảng ứng dụng mạng xã hội trên ethereum.
Trò chơi
#28. CryptoKitties: Cho việc phối giống và mua bán, sưu tầm các chú mèo.
#29. Etheremon: một thế giới quái vật Ethers, cho phép mua bán, thu thập và đánh trận giữa các quái vật từ Pokemon.
#30. Gods Unchained: Nền tảng ứng dụng esports.
#31. FunFair: Nền tảng cá cược an toàn, minh bạch.
#32. Etheroll: Trò chơi có thưởng chỉ cần dùng xúc xắc.
#33. Fomo3D: Trò chơi đen đỏ mang nhiều tính ponzi.
#34. ETH.TOWN: Đóng vai các nhà buôn bán bất động sản, mua bán các căn hộ công ty.
Sàn giao dịch phi tập trung
Sàn giao dịch phi tập trung cho phép lưu trữ trao đổi, giao dịch các loại tiền mã hóa trên nền tảng Ethereum.
#35. LocalEthereum: Cách thức nhanh chóng và dễ dàng giao dịch ETH thông qua nhiều phương pháp khác nhau.
#36. IDEX: Sàn giao dịch phi tập trung trên Ethereum.
#37. AirSwap: Sàn giao dịch phi tập trung trên Ethereum
#38. ForkDelta: Sàn giao dịch phi tập trung trên Ethereum
#39. Bancor: Nền tảng cung cấp thanh khoản cho các token có mức độ giao dịch thấp, tích hợp với các chương trình bounty.
#40. MakerDAO: DAO với nhiều chức năng khác nhau như sàn giao dịch OasisDEX , sản phẩm đầu tư, và đồng tiền ổn định DAI
#41. 0x: Giao thức cho các sàn giao dịch phi tập trung được sử dụng cho các ứng dựng như Radar Relay, DDEX, và Paradex.
#42. Melonport: Nền tảng phi tập trung cho phép quản lý và đâu tư các tài sản số an toàn.
Tổng kết
Cuối cùng, đây cũng chỉ mới là buổi sơ khai của blockchain và ngành công nghiệp crypto nói chung. Do đó, những giá trị DApps mang lại sẽ ngày một mở rộng, khó mà nói hết được trong quy mô một bài viết nhỏ. DApps sẽ ngày một phát triển nhờ tính chất mã nguồn mở và vì những giá trị mà nó mang lại cho cộng đồng.
Nguồn Tổng hợp
